Digital Yuan: Trung Quốc chuẩn bị thống trị tiền tệ toàn cầu?

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc: Đẩy mạnh Nhân dân tệ kỹ thuật số và Kinh tế số

Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vừa công bố Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026–2030), một lộ trình chiến lược đầy tham vọng nhằm định hình tương lai kinh tế của quốc gia. Tâm điểm của kế hoạch lần này là sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số và việc mở rộng ứng dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY). Kế hoạch này được thông qua sau phiên họp toàn thể do Chủ tịch Tập Cận Bình chủ trì, thể hiện sự cam kết cao nhất của chính phủ đối với những mục tiêu này. Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc không chỉ là một bản kế hoạch kinh tế đơn thuần, mà còn là một tuyên bố về tầm nhìn và tham vọng của quốc gia trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.

Kế hoạch này báo hiệu một bước tiến quan trọng trong việc tích hợp công nghệ số vào mọi khía cạnh của nền kinh tế Trung Quốc, từ sản xuất và dịch vụ đến tài chính và quản lý nhà nước. Việc tập trung vào đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) cho thấy mong muốn của Trung Quốc trong việc củng cố vị thế của đồng tiền quốc gia trên thị trường quốc tế và tạo ra một hệ thống thanh toán hiệu quả hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn.

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15: Tổng quan và mục tiêu chính

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026–2030) của Trung Quốc là một tài liệu chính sách quan trọng, phác thảo các mục tiêu kinh tế và xã hội mà quốc gia này đặt ra cho giai đoạn 5 năm tới. Kế hoạch này bao gồm một loạt các lĩnh vực, từ tăng trưởng kinh tế và đổi mới công nghệ đến phát triển bền vững và cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, điểm nổi bật của kế hoạch lần này là sự tập trung mạnh mẽ vào nền kinh tế số và đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY).

Các mục tiêu chính của kế hoạch bao gồm:

• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chất lượng cao: Chuyển từ mô hình tăng trưởng dựa trên số lượng sang mô hình tăng trưởng dựa trên chất lượng, tập trung vào đổi mới, hiệu quả và bền vững.
• Phát triển nền kinh tế số: Xây dựng một nền kinh tế số mạnh mẽ, tích hợp công nghệ số vào mọi lĩnh vực, từ sản xuất và dịch vụ đến tài chính và quản lý nhà nước.
• Mở rộng ứng dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY): Thúc đẩy việc sử dụng e-CNY trong nước và quốc tế, tạo ra một hệ thống thanh toán hiệu quả hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế: Tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Trung Quốc trên thị trường quốc tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao.
• Cải thiện đời sống người dân: Nâng cao mức sống, giảm bất bình đẳng và đảm bảo an sinh xã hội cho mọi người dân.

Đẩy mạnh phát triển nền Kinh tế Số

Việc đẩy mạnh phát triển nền kinh tế số là một trong những ưu tiên hàng đầu của Kế hoạch 5 năm lần thứ 15. Trung Quốc nhận thức rõ rằng nền kinh tế số là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế trong tương lai. Kế hoạch này bao gồm một loạt các biện pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số, bao gồm:

• Đầu tư vào cơ sở hạ tầng số: Xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng số, bao gồm mạng 5G, trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây.
• Khuyến khích đổi mới công nghệ: Hỗ trợ các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu và phát triển công nghệ mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT) và blockchain.
• Thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp truyền thống: Hỗ trợ các doanh nghiệp trong các ngành công nghiệp truyền thống chuyển đổi số, áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh.
• Phát triển các dịch vụ số: Khuyến khích sự phát triển của các dịch vụ số, bao gồm thương mại điện tử, thanh toán điện tử, giáo dục trực tuyến và y tế từ xa.
• Tăng cường an ninh mạng: Bảo vệ cơ sở hạ tầng số và dữ liệu cá nhân khỏi các mối đe dọa an ninh mạng.

Theo báo cáo của Statista, quy mô thị trường kinh tế số của Trung Quốc dự kiến đạt 16 nghìn tỷ USD vào năm 2025, chiếm một phần đáng kể trong tổng GDP của quốc gia. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của nền kinh tế số Trung Quốc và tầm quan trọng của việc phát triển nó.

Tác động của nền kinh tế số đến các ngành công nghiệp

Sự phát triển của nền kinh tế số có tác động sâu sắc đến tất cả các ngành công nghiệp ở Trung Quốc. Một số tác động đáng chú ý bao gồm:

• Sản xuất: Chuyển đổi sang sản xuất thông minh, sử dụng công nghệ AI, IoT và robot để tự động hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả.
• Dịch vụ: Phát triển các dịch vụ số, như thương mại điện tử, thanh toán điện tử, giáo dục trực tuyến và y tế từ xa, mang lại sự tiện lợi và hiệu quả cho người tiêu dùng.
• Tài chính: Phát triển fintech, sử dụng công nghệ để cung cấp các dịch vụ tài chính hiệu quả hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn.
• Nông nghiệp: Sử dụng công nghệ số để cải thiện năng suất và hiệu quả trong nông nghiệp, ví dụ như sử dụng cảm biến và dữ liệu lớn để theo dõi và quản lý cây trồng.

Nhân dân tệ Kỹ thuật số (e-CNY): Tham vọng và thách thức

Đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) là một trong những dự án trọng điểm của Trung Quốc trong lĩnh vực tài chính. Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 đặt mục tiêu mở rộng ứng dụng e-CNY trong nước và quốc tế, tạo ra một hệ thống thanh toán hiệu quả hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn.

Mục tiêu của Trung Quốc khi phát triển e-CNY bao gồm:

• Củng cố vị thế của đồng Nhân dân tệ: Tăng cường vai trò của đồng Nhân dân tệ trên thị trường quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh sự cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa các đồng tiền quốc gia.
• Cải thiện hiệu quả thanh toán: Giảm chi phí và thời gian thanh toán, đặc biệt là trong các giao dịch xuyên biên giới.
• Tăng cường kiểm soát dòng tiền: Nâng cao khả năng kiểm soát và giám sát các giao dịch tài chính, giúp ngăn chặn rửa tiền và các hoạt động tài chính bất hợp pháp.
• Thúc đẩy tài chính toàn diện: Cung cấp các dịch vụ tài chính cho những người không có tài khoản ngân hàng hoặc gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính truyền thống.

Tiến độ triển khai và ứng dụng của e-CNY

Trung Quốc đã tiến hành thử nghiệm e-CNY tại nhiều thành phố trên cả nước, bao gồm Thâm Quyến, Tô Châu, Thành Đô và Bắc Kinh. Theo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), đã có hơn 260 triệu ví e-CNY được kích hoạt vào cuối năm 2022, với tổng giá trị giao dịch vượt quá 100 tỷ nhân dân tệ.

e-CNY được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm:

• Thanh toán bán lẻ: Thanh toán tại các cửa hàng, nhà hàng và các địa điểm kinh doanh khác.
• Thanh toán trực tuyến: Thanh toán trên các nền tảng thương mại điện tử và các trang web khác.
• Thanh toán giao thông công cộng: Thanh toán vé tàu điện ngầm, xe buýt và các phương tiện giao thông công cộng khác.
• Thanh toán các dịch vụ công: Thanh toán các hóa đơn điện nước, thuế và các dịch vụ công khác.

Thách thức và cơ hội của e-CNY

Mặc dù e-CNY có nhiều tiềm năng, nhưng cũng đối mặt với một số thách thức, bao gồm:

• Sự chấp nhận của người dùng: Cần thuyết phục người dùng chấp nhận và sử dụng e-CNY thay vì các phương thức thanh toán truyền thống.
• An ninh mạng: Đảm bảo an ninh của hệ thống e-CNY và bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng khỏi các mối đe dọa an ninh mạng.
• Khả năng tương tác: Đảm bảo khả năng tương tác giữa e-CNY và các hệ thống thanh toán khác, cả trong nước và quốc tế.
• Quy định pháp lý: Xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và minh bạch cho e-CNY.

Tuy nhiên, e-CNY cũng mang lại nhiều cơ hội cho Trung Quốc, bao gồm:

• Tăng cường vai trò của đồng Nhân dân tệ trên thị trường quốc tế.
• Nâng cao hiệu quả và minh bạch của hệ thống thanh toán.
• Thúc đẩy tài chính toàn diện.
• Tăng cường khả năng kiểm soát và giám sát các giao dịch tài chính.

Tác động của Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 đến Thế giới

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc không chỉ có tác động lớn đến nền kinh tế trong nước mà còn ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu. Sự tập trung vào nền kinh tế số và đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) có thể định hình lại cán cân quyền lực kinh tế và tài chính trên thế giới.

Một số tác động tiềm năng bao gồm:

• Sự cạnh tranh gia tăng trong lĩnh vực công nghệ: Trung Quốc có thể trở thành một cường quốc công nghệ hàng đầu thế giới, cạnh tranh với Hoa Kỳ và các quốc gia khác.
• Sự thay đổi trong hệ thống thanh toán quốc tế: e-CNY có thể trở thành một phương thức thanh toán phổ biến trên toàn cầu, thách thức sự thống trị của đồng đô la Mỹ.
• Sự thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu: Trung Quốc có thể tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, tập trung vào các công nghệ và sản phẩm do Trung Quốc sản xuất.
• Cơ hội cho các doanh nghiệp nước ngoài: Các doanh nghiệp nước ngoài có thể tận dụng sự phát triển của nền kinh tế số Trung Quốc và sự phổ biến của e-CNY để mở rộng hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về tác động của Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc đến các quốc gia khác, bao gồm:

• Sự cạnh tranh không công bằng: Các doanh nghiệp Trung Quốc có thể được hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi của chính phủ, tạo ra sự cạnh tranh không công bằng với các doanh nghiệp nước ngoài.
• An ninh mạng: Sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng từ Trung Quốc có thể đe dọa an ninh mạng của các quốc gia khác.
• Quyền riêng tư: Sự thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân quy mô lớn của chính phủ Trung Quốc có thể gây ra lo ngại về quyền riêng tư.

Kết luận

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc là một kế hoạch đầy tham vọng, thể hiện quyết tâm của chính phủ Trung Quốc trong việc định hình tương lai kinh tế của quốc gia. Sự tập trung vào nền kinh tế số và đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) có thể mang lại nhiều cơ hội cho Trung Quốc, nhưng cũng đặt ra những thách thức lớn. Việc theo dõi sát sao quá trình triển khai kế hoạch này là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về tác động của nó đến nền kinh tế Trung Quốc và thế giới.

Việc thành công trong việc thực hiện Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 sẽ củng cố vị thế của Trung Quốc như một cường quốc kinh tế và công nghệ hàng đầu, đồng thời định hình lại bối cảnh kinh tế toàn cầu trong những năm tới.